ASS Dosyaları - Override Tag''leri

[Susano'o]

ASS Dosyaları ile Çalışma - Override Tag'leri

Arkadaşlar konumuz, *.ass formatlı altyazı yazarken kullandığımız OT(override tag)'ler. Bunları altyazımızı tam istediğimiz gibi görünmesini sağlayan bir takım komutlar olarak düşünebiliriz. Birazdan hepsini tek tek açıklayacağım. Altyazı hazırlanmasında kendini geliştirmek isteyen arkadaşlar için kolaylık sağlayacak bir rehber niteliğinde, elimden geldiğince basit anlatmaya çalışacağım.

Öncelikle belirteyim, ben editör olarak Aegisub v2.1.2 kullanıyorum. Bu yüzden yazdıklarımda bir versiyon uyuşmazlığı olması durumuna karşı aşağıdaki linkten bu programı indirmenizi tavsiye ederim. Gerçi tüm advanced substation alpha uygulamalarında aynı olması gerekir diye tahmin ediyorum. Ancak diğerlerini denemişliğim yok.

http://www.malakith.net/amz/aegisub/aegisub-r1987-setup.exe

OT'lere birazdan geleceğim ama öncelikle bilinmesi gereken ilk işlemlerin üzerinden hızlıca bir geçmekte fayda görüyorum.

Örneğin, bir seriyi çevirdiğinizi farzedelim. Birden çok altyazı dosyası hazırlayacaksınız. Her bölümdeki altyazı boyutları, fontları ve renklerinin aynı olmasını istiyoruz. Yapmamız gereken [Subtitles]-[Styles Manager] menüsüne girerek seride kullanacağımız altyazı stillerini tanımlamalıyız. Styles Manager'ın üst bloğu kataloglarımızı tanımladığımız yer, örneğin ben Jigoku Shoujo'yu çevirirken kullandığım tüm stilleri JS adı altında bir katalogda topladım. Sol blokta seçili olan kataloğun içindeki stiller görünüyor. Tabii, stillerin ismini siz veriyorsunuz. Bir stilin içinde altyazının boyutu, rengi, fontu ve gölgesine kadar birçok şeyi tanımlayabilirsiniz. Sağ blokta ise şuanda açık olan altyazı dosyasının içinde bulunan stiller görünmekte. Buralar basit o yüzden geçiyorum.

En önemli faktörlerden ve karşılaşılan sorunlardan birine gelelim. Altyazılar için aynı stilleri kullanıyorum ama her yaptığım dosyada açtığımda orijinalden büyük veya küçük çıkabiliyor. Veya ekranın üzerinde herhangi bir yere daha önce OT kullanarak yazdığım şey bu dosyaya aktarınca ekranın başka bir yerinde çıkıyor. Bunun sebebini ben de çok geç farettim, ama çok basit bir çözümü var. [Subtitles]-[Resample Resolution] menüsüne girerek kullandığınız altyazı dosyasının çözünürlüğünü tanımlıyorsunuz. Nasıl tanımladığınızın çok fazla bir önemi yok ama, oynatacağınız video dosyasının çözünürlüğüne ayarlamanızı tavsiye edebilirim. Ama gerçekten de çok önemli değil. Önemli olan bu değerin tüm dosyalarınızda aynı olması. 640x480 ise hepsi 640x480 olsun. Bu tanımlı alan bir nevi sizin altyazılarınızla çalışma alanınız. {0,0} noktası en sol, en üst pikselin mevkiidir. {640,480} ise en sağ ve en altı temsil eder. Bu her dosyada farklı olursa, haliyle fontlarınız da bu pikseller üzerine oturtulduğundan boyut ve mevkii açısından farklılık arz edecektir.

Başlamadan önce bilmemiz gereken temel kavramlar için bu kadar yeterlidir. Hepimiz bilgisayar, internet kullanan insanlarız. Programı biraz kurcalayarak öğrenebileceğinizi düşünüyorum. Bunun yerine doğrudan birazcık daha karmaşık olan OT'lere geçiyorum. Hepsini tek tek anlatmaya vaktim yok ancak, en kullanışlı olanları yazıyorum.



ÖZEL KARAKTERLER

\n - Soft Line Break
Bir alt satıra geçilmesini sağlar.

Örnek : "Merhaba! \nBugün nasılsın?"
Görünüş: Merhaba
Bugün nasılsın?

Ancak bunu yalnızca q2 modunda yapabilirsiniz. Diğer modlarda boşluk bırakmışsınız gibi işlem görür.


\N - Hard Line Break
Her zaman alt satıra geçmenizi sağlar.


\h - Hard Space
Arka arkaya pek çok boşluk bırakmak istediğinizde işe yarar.


OVERRIDE TAG'ler

*** OT'ler herzaman {} arasında kullanılır.


\q0, \q1, \q2, \q3
Bu komut ile satırların nasıl kaydırılacağını seçebilirsiniz.

\q0 : Üst satır daha geniş olacak şekilde kaydırma yapılır.
\q1 : Satır kesme gelmeden alta geçmez (\N ile kesilebilir)
\q2 : Satır kaydırılması yapılmaz (\n veya \N ile kesilebilir)
\q3 : Alt satır daha geniş olacak şekilde kaydırma yapılır.



\i0, \i1
Yazıların italik olmasını istediğinizde kullanılır. 0 iken düz, 1 iken italik yapar.

Örnek:
{\i1} Bu yazı italik görünür. {\i0} Buradan itibaren olan kısım ise düz görünür.

Yani aynı satır içinde sadece bir cümleyi italik yapabilirsiniz.

Örnek:
{\i0}Ben yarın bizimkilerle birlikte {\i1}Tokyo{\i0}'ya gideceğim.

Burada yalnızca Tokyo kelimesi italik görünür. ))


\b0, \b1
Yazılarımızın kalın fontlu olmasını istediğimiz zaman \b1 kullanışlı oluyor. Kullanım şekli italik yaparken olduğu gibidir. Yine de bir örnek verelim.

Örnek:
{\b0}Dur, dur bir saniye... {\b1}DUUUUR!!!{\b0}

Burada yalnızca karakterin bağırdığı kısım kalın fontlu olur. Ama hem kalım hem italik yapmak istedik diyelim. Nasıl olacak?

Örnek:
{\i1\b1}Cevap verin lütfen!

Bu cümle hem kalın, hem italik olur. Sıfır ve birleri açma kapama düğmeleri olarak düşünebilirsiniz. Sıfır seçtiğinizde kapanır, biri seçtiğinizde de açılır.

\u0, \u1
Altyazının bir cümlesinin altını çizmek istediğiniz zaman kullanabilirsiniz.

\s0, \s1
Altyazının bir cümlesinin üzerini çizmek istediğiniz zaman kullanabilirsiniz.

\be0, \be1
Altyazınındaki harflerin kenarlarına blur efekti yerleştirmek istediğiniz zaman işe yarar. Altyazınızın çok keskin görünümlü olmamasını sağlar. Özellikle bir nesnenin üzerine altyazı yerleştirmek isteyip de sonradan yerleştirilmiş gibi görünmemesi için bu efekti kullanabilirsiniz. Bunun için fontunuzun renk ayarlarını nesne ile kolay karışabilecek ve sırıtmayacak bir renk seçmeniz gerekecektir.

\fn*font ismi*
Kullanılan fontun ismini değiştirmenizi sağlar. Örneğin altyazılarınız Times New Roman'ı standart olarak kullanıyor, ama siz bir kişinin konuşmalarında Arial font kullanmak istiyorsunuz. O zaman o kişinin geçtiği konuşmalar için ayrı bir stil tanımlamak yerine şunu yazabilirsiniz.

Örnek:
{\fnArial}Bir kez olsun da beni dinler misin?
{\fnTimes New Roman}Mantıklı konuşacaksan dinleyelim.

\fs*font boyutu*
Bu tag ile fontunuzun punto değerini elle ayarlayabilirsiniz.

Örnek:
{\fs14}Bugün ne yapıyoruz?
veya
{\fnArial\fs14}Bugün ne yapıyoruz?

Alttaki örnekte her iki fonksiyonu birlikte kullandık. Parantezlerin arasına istediğiniz kadar tag ekleyebilirsiniz.


\fsp*piksel sayısı*
Bu çok kullanacağınız bir fonksiyon değil. Karakterlerin arasına kaçar piksel boşluk yerleştirmek istediğiniz seçiyorsunuz. Eğer kullandığınız font itibari ile birbirine yakın duran harfler kötü bir görünüme sebep oluyorsa bunu kullanarak "yazı"yı "y a z ı" şekline getirebilirsiniz.

\fr[*x/y/z*]*derece* - Font rotation
Altyazıyı x, y veya z ekseni etrafında döndürmek istiyorsanız bu fonksiyon oldukça kullanışlıdır. Hemen üç boyutlu grafikler çizdiğimiz matematik derslerini hatırlayalım.

x - Ekrana göre yatak olan eksendir.
y - Ekrana göre dikey olan eksendir.
z - Ekrana dik olan eksendir.

Örneklerle açıklayalım:

\frx30
Yazıyı x ekseni etrafında 30 derece döndürür.

\fry-15
Yazıyı y ekseni etrafında -15 derece döndürür. Eksi ile belirtilen açılar saatin tersi yöne doğru döner.

\frz180 veya \fr180
Bu ikisi de aynı işlemi yapar. Yazıyı z ekseni etrafında 180 derece döndürür.

Ancak hemen belirteyim; bu tag size dönüş animasyonu yapmaz, doğrudan döndürülmüş halini gösterir. O dönme efektinin nasıl yapıldığını birazdan anlatacağım.


\c&H*bbggrr*& - Ana Renk Seçimi

Bu tag fontun rengini seçmemizi sağlar ve biraz karmaşık gibi gelebilir. Aslında oldukça basittir. Ancak anlamak için heksadesimal sayı formatını ve 8-bit RGB renk formatını anlamanız gerekiyor. Kısaca anlatmamda fayda var sanırım.

Spoiler:

Bu yöntem biraz karmaşık geldiyse en güzeli Aegisub'ın renk ayarlama tuşu ile rengi görerek seçmenizdir. Program kendisi kodu otomatik olarak ayarlayacaktır. Sadece seçmek istediğiniz yazının başına gelerek, üzerinde kırmızı/siyah AB yazan tuşa basıp istediğiniz rengi seçebilirsiniz.


\1c&H*bbggrr*& - Ana Renk Seçimi
Ana renk seçimi için bu da kullanılabilir.


\2c&H*bbggrr*& - İkincil Renk Seçimi
Fontun ikincil rengini seçersiniz. İkincil renk karaoke yazılarında fontun değişeceği ikinci renktir.


\3c&H*bbggrr*& - Dış Çeper Rengi Seçimi
Fontun etrafındaki izin rengidir.

\4c&H*bbggrr*& - Gölge Rengi Seçimi
Gölge renginin seçilmesini sağlar. Bunun genelde siyah olmasında fayda vardır.


\alpha&H*aa*& - Alfa Değeri

Alfa değeri bir yazının ne kadar geçirgen olduğu ile ilgilidir. 00 ile FF arasında heksadesimal bir değer alır. 00 sıfır geçirgen, FF ise görünmezdir.
Örnek:
{\alpha&H80&} Bu örnek yaklaşık yüzde elli geçirgendir.


\*1/2/3/4*a&H*aa*& - Ana/İkincil/Dış Çeper/Gölge Geçirgenliği

Yukarıda anlatılan alfa'da olduğu gibi çalışır.
Örnek:
{\2a&H80&} İkincil renk yarı geçirgen olur.
{\3a&HFF&} Dış çeper rengi görünmez olur.
{\4a&H00&} Gölge rengi sıfır geçirgen olur.


\k*süre* - Karaoke Etkisi

Süre cinsi santisaniyedir. Belirtilen sürenin sonunda yazının ikincil renge dönüşmesini sağlar. Örnekle gösterelim.
Örnek:
{\k30}Mer{\k25}ha{\k25}ba


\kf*süre* - Doldurma Efektli Karaoke
Aynı şekilde çalışır, ancak hecelerin yavaş yavaş dolarak ilerlemesi gerçekleşir. Göze daha hoş görünür.
Not: \K*süre* yazarak da aynı etkiyi sağlayabilirsiniz.


\ko*süre* - Dış Çeper Doldurma Efektli Karaoke
Adından da ne olduğu anlaşıyor zaten.


\pos(*x*,*y*) - Yazı Mevkii

İlk başta seçtiğiniz çözünürlüğe göre düşünelim. Diyelim ki 640x480 olarak seçtiniz. Yazınızın da tam ekranın ortasında başlamasını istiyorsunuz. Bu tag ile bu işlemi yapabilirsiniz.

{\pos(320,240)} Bu yazı ekranın ortasından başlar.
{\pos(0,0)} Bu yazı ekranın sol üst köşesinden başlar.

Bu tag'e istediğiniz değerleri vererek ekranın herhangi bir yerine yazı yerleştirebilirsiniz. Ayrıca yazıyı döndürerek nesnenin üzerine oturtabilirsiniz. Şimdi biraz karmaşık bir örnek verelim. Diyelim ki ekranın bir yerinde Japonca birşeyler yazıyor ve anlamını hemen altına eklemek istiyorsunuz, yazı biraz saat yönüne meyilli ve sizin fontlarınıza göre biraz küçük puntoda. Şu ana kadar öğrendiklerimizi bir arada kullanarak bu işi görecek bir tag hazırlayalım.
Örnek:
{\fs12\fnArial\pos(420,360)frz30} Açıklama
Bu örnekte ekranda 420,360 pikselinden başlayan, 12 punto Arial fontta ve z ekseni üzerinde saat yönünde 45 derece dönmüş bir "Açıklama" yazısı belirecektir.
Bunlar oldukça kullanışlıdır. Zamanla deneye deneye alışıp çok güzel şeyler
çıkartabilirsiniz.


\fade(*a1*,*a2*,*a3*,*t1*,*t2*,*t3*,*t4*) - Fade Efekti

t1 anından t2 anına kadar a1 alfa değeri ile başlayıp a2 değerine kadar fade efekti yapar. Ardından t3 anından t4 anına kadar da a2 alfa değerinden a3'e kadar fade efekti yapar. Burada zaman birimi karaoke'den farklı olarak milisaniyedir.
Örnek:
\fade(255,0,255,0,1000,2000,2500)
Bu örnekte önce görünmez(255) başlayan yazı 1000 zamanında (yani 1 saniye sonra) tam görünür(0) hale gelir. 2000 zamanında (yani tam ikinci saniyenin başında) tekrar fade olmaya başlar ve yarım saniye sonra tekrar görünmez hale geçer.


\fad(*t1*,*t2*) - Sadeleştirilmiş Fade
Görünmez başlar, t1 milisaniye zamanına kadar tam görünür olur. Altyazıya ayrılan sürenün bitmesinden t2 milisaniye önce yavaş yavaş görünmez olmaya başlar ve t2 milisaniyenin tam sonunda görünmez olur.
Örnek:
Diyelim ki 4 saniyelik bir altyazı geçecek.
{\fad(1000,1000)} Altyazı
Altyazı ilk 1 saniye boyunca fade-in yapar. Yavaş yavaş tam görünür olur.
Son 1 saniye boyunca da fade-out yapar. Yavaş yavaş görünmez olur.
Aradaki 2 saniye boyunca tam görünür olarak kalır.


\t([*t1*,*t2*,][*ivme*,]*stil değiştiriciler*) - Transform

Elimizdeki en güçlü OT budur. Belli bir andan diğer bir ana kadar yazıya istediğimiz değişiklikleri yapmamızı sağlar.

Bu en güzel bir örnek ile açıklanabilir. Jigoku Shoujo'nun açılış müziğinde kullandığım OT üzerinden bakalım.
Örnek:
{\pos(120,250)\fad(100,0)\t(\fsp15\fs36)}Cehennem\NKızı
Burada Cehennem Kızı yazısı ekranın sol orta kısmında ortaya çıkar ve 100 milisaniyede fade in yapar. Bu altyazıya ayrılan süre boyunca harfler arası piksel sayısı 15'e kadar artar ve font büyüklüğü 36 puntoya kadar yükselir. Yani yazı yavaş yavaş bize yaklaşıyormuş gibi görünür.

Bunun ardından:
{\pos(120,250)\fsp15\fad(0,600)\t(\frz720\frx270\fry270\fs50)}Cehennem\NKızı
Ekranın sol orta kısmında Cehennem Kızı yazısı ortaya çıkar. Karakterler arası piksel sayısı 15'tir. 0,6 saniye boyunca önce fade out yapar, bu altyazıya ayrılan süre boyunca da z ekseni etrafında 720 derece, x ve y eksenleri etrafında 270'er derece döner ve yine bu altyazıya ayrılan süre boyunca font büyüklüğü 50 puntoya kadar büyür.
Yani yazı bir anda kendi etrafında hızlıca dönerekten ekrana yaklaşır ve yavaş yavaş görünmez olur.

Daha başka OT'ler de vardır. Ancak bu kadarı ile aşağı yukarı herşeyi yapmanız mümkün. Diğerlerini araştırıp geliştirmeyi sizlere bırakıyorum. Güzel efektler elde eden arkadaşlar bu konu üzerinden bizlerle paylaşırlarsa daha da güzel olur. Herkese iyi çalışmalar.

[spartiate]

aman aman aman, nasıl bir rehber olmuş bu böyle:) kimbilir kaç saatini vermişsindir buna, eline sağlık mdd... valla işime çok yarayacak; ama oturup adam gibi çalışmam lazım buna:) teşekkür ederim gerçekten

[rcatalkaya]

Güzel çalışma baya emek verilmiş teşekkürler.

[Susano'o]

sağol sparti, aslında çok saatimi vermedim, 2buçuk saatimi felan aldı. ne zamandır yazmayı düşünüyordum, ama zamana planlamak gerekiyordu işte bilirsin. bugün yazdım ve de koydum. dün kaçtım geldim buarada ankaraya ve cuma günü gündüz geri dönüyorum. kaçtığım anlaşılmasın yarın arada bir de bölüm çevirmeye vakit ayırabilirsem harika olacak. H2O'lar duruyo...

[edemirci44]

Mehmet iki buçuk saatde böyle bir çalışma için emek vermen taktire şayan.Emeklerin için ilgin için teşekkürler.

[Susano'o]

ben teşekkür ederim. ben biraz kurcalayarak öğrendim açıkçası, ama insanlar daha kolay daha hızlı öğrensin istedim. elbette bununla ilgili başka daha detaylı dokümanlar da vardır diye tahmin ediyorum.

[muhtesemmatrix]

elini sağlık hocam her zaman emeğe saygı

[lantis]

güzel bir kaynak olmuş
teşekkürler mdd3000

[Seifukusha]

Abi ellerin dert görmesin. Büyük emek gerçekten. Bunların ingilizceleri var olmasına var da ingilizce bilmeyenler ne yapacak? Türkçe kaynak bir ihtiyaç gerçekten. Bu boşluğu doldurduğun için sağol abi.

Aaa, aklıma geldi. Aslında bunlar için videolu ders de yapılabilir

[Misafir]

Gözüme bayağı karışık geliyorlardı. Bu rehber ilaç gibi... Sağolun.

[Susano'o]

Aslında dediğin gibi Fatih, bunun resimli mesimli örnekli bir şekilde yapmak daha öğretici olur. ama o kadar vaktim yok, var desek bile, videolu felan yapamam o kadar bilgim yok. bununla idare edin arkadaşlar

[CHOBiTS]

ass ile anlaşamıyorum bi türlü hep bozuk oluyor o yüzden srt çalışıyorum tek fontta yapıyorum hepsini.

[Susano'o]

ass ile anlaşamıyorum bi türlü hep bozuk oluyor o yüzden srt çalışıyorum tek fontta yapıyorum hepsini.

biliyorum senin durumu. hatta aklıma ne geldi bak, yanlış anlama ama, windows ilk çıktığı zaman ben 2-3 yıl dos'tan vazgeçememiştim. windows çok zor ve gereksiz geliyordu. sonraları windows 95'e geçtiler ve kullanımı fena değildi. hem içinde dos yine vardı ve ben yine bir çok işi win95'in içindeki dos modülünden hallediyordum. gerçekten eski alışkanlıklardan vazgeçmek zor, özellikle de yeni çıkan şeyler sorunlu eskiler sorunsuz olduğu zaman.

[Shiniko]

Sürekli dert yandığım bir konuydu, böylelikle anlayacak bir kısım daha açıklığa kavuştu. Teşekkürleri bir borç bilerekten önünüzde eğiliriz mdd-san. Şimdi tümünü okumak gözümü korkutacağından ileride bir göz atmayı düşünüyorum. Ne kadar teşekkür etsek azdır.

[Susano'o]

Sürekli dert yandığım bir konuydu, böylelikle anlayacak bir kısım daha açıklığa kavuştu. Teşekkürleri bir borç bilerekten önünüzde eğiliriz mdd-san. Şimdi tümünü okumak gözümü korkutacağından ileride bir göz atmayı düşünüyorum. Ne kadar teşekkür etsek azdır.

reca ederim shiniko-san. bu arada ismini nereden aldığını merak ettim doğrusu.

[Shiniko]

Sürekli dert yandığım bir konuydu,
böylelikle anlayacak bir kısım daha açıklığa kavuştu. Teşekkürleri bir
borç bilerekten önünüzde eğiliriz mdd-san. Şimdi tümünü okumak gözümü
korkutacağından ileride bir göz atmayı düşünüyorum. Ne kadar teşekkür
etsek azdır.

reca ederim shiniko-san. bu arada ismini nereden aldığını merak ettim doğrusu.

Alırken Bleach'e hastaydım Shini-Shinigami'den, KO da Knockout'tan geliyor.
Ama düşüne düşüne ikinci bir şey daha buldum. Shinigami Daiko'nun kısaltılmışı gibi bir şey oluyor.
Aslında ben de seninkini merak etmiştim hep mdd-san.

[Susano'o]

benimki çok basit... mdd mehmet devrim dikmen, yani adım. 3000 ise, 2000 yılında aldım adresi, ama mdd2000 zaten alınmıştı, oyüzden 3000 yani, biraz saçma biliyorum ahaha
seninki güzelmiş yaw, japon isimlerini andırıyo, ama 3hece olup da -ko ile biten isimler genelde kız ismi. örnek mariko, yuuko, aiko, mimiko, nanako ve 4 heceli olup da -ko ile bitenler de genelde erkek ismi. örnek akihiko. shiniko diye bir isim duymadım ama birisi çocuğuna böyle bir isim koyarsa ilerde heralde "halka" filmindeki sadako gibi olur

[Shiniko]

Benim için ismin cinsiyeti hiç önemli değil. Zaten şu sıralar kız isimlerine takmış bulunmaktayım. Shizuka, Yuuki, Kanako, Erika falan... Neyse konu iyice dağıldı susayım en iyisi

[Seifukusha]

Benim de ass olayına geçişim zor oldu. ALışkanlıklar izin vermiyor insana:D
Ama şuradan buradan deneyelim derken bağımlısı gibi oldul:D

Sen de dene Celal abi.

[RoMe]

Teşekkürler iyi bir kaynak hazırlamışsın, ass'nin srt'den daha iyi olduğu kesin ama öğrenilmesi gereken şeyler, yani vakit harcanması gereken işler de ass'de bayağı fazla tabi ki.

[Susano'o]

maksat insanlar faydalansın tabii. anlamadığı yerler olan varsa bana özelden ulaşabilirsiniz, imkanlar dahilinde yardımcı olmaya çalışırım

[Seifukusha]

Dün bu rehberi bilgisayarımda çok aramıştım ama bulamamıştım, belki de sildim. Şimdi tekrar kaydediyim de düzgün şekilde, bir daha sorun yaşamayım. Aegisub'ın kendisi bu kadar güzel anlatmıyor.